تازه ترین جنگنده‌های ساخت روسیه_کویر دانش

دکترین جنگ‌های مدرن بر تسلط هوایی پافشاری دارد، و جنگنده‌ها کلید دستیابی به این برتری می باشند. بعد از دهه‌ها توانایی، آزمون و اشتباه در دوران جنگ سرد (دورانی که در آن شوروی برخی از افسانه‌ای‌ترین جنگنده‌های تاریخ هوانوردی را تشکیل کرد) روسیه اکنون صنعتی قوی در حوزه هوافضا دارد که قادر است جنگنده‌های پیشرفته را در مقیاس بالا طراحی و تشکیل کند.
هرچند قسمت عمده‌ای از ناوگان نیروی هوایی روسیه تا این مدت از هواپیماهای دوران شوروی راه اندازی شده، اما در سال‌های تازه تعدادی از مدل‌های تازه نیز به خدمت گرفته شده‌اند که زیاد تر نسخه‌های ارتقایافته مطرح‌های قبل محسوب خواهد شد.

۱۱ مورد از بهترین جت های جنگنده روسیه؛ از Sukhoi Su-35 تا Mikoyan MiG-31

قسمت اعظم جنگنده‌های تازه روسیه محصول شرکت دولتی «دفتر طراحی سوخوی» می باشند که امروزه زیرمجموعه شرکت بزرگ‌تر «یونایتد ایرکرفت کورپوریشن» به شمار می‌آید. همان گونه که انتظار می‌رود، تعداد بسیاری از این جنگنده‌ها در آینده با نسل‌های جدیدتری جانشین خواهند شد. تا وقتی که مطرح‌های تازه به مرحله تشکیل زیاد برسند، نیروی هوایی روسیه هم چنان از ناوگان جاری خود منفعت گیری خواهد کرد. در این نوشته ۵ فروند از تازه ترین جنگنده‌های ساخت روسیه را معارفه می‌کنیم.

۱- Sukhoi Su-57 Felon

جنگنده سوخو Su-57 (که ناتو آن را با نام رمز Felon می‌شناسد) نخستین پرواز خود را در سال ۲۰۱۰ انجام داد و جوان‌ترین جنگنده در ناوگان هوایی روسیه محسوب می‌بشود. این هواپیما زیاد چابک، مافوق صوت و تجهیزبه آویونیک گسترش یافتهای است، از جمله رادار آرایه فازی فعال N036 Byelka (AESA) که آن را به گسترش یافتهترین جنگنده روسیه تبدیل کرده است.

Su-57 در واقع جواب روسیه به جنگنده‌های نسل پنجم پنهانکار آمریکا یعنی F-22 Raptor و F-35 Lightning II محسوب می‌بشود.

روی کاغذ، Su-57 ویژگی‌های شبیهی دارد: باله‌های عقب زاویه‌دار، محفظه تسلیحاتی دوگانه، بدنه یکپارچه و پوششی از مواد جاذب امواج راداری برای افت انعکاس. این چنین، رادارهای جانبی N036B-1-01 زاویه پوشش راداری را افزایش خواهند داد. با این حال، کارشناسان بین‌المللی نسبت به توانایی واقعی این جنگنده تازه روسی تردید دارند.

در حالی‌که F-22 و F-35 به موتورهای پیشرفته Pratt & Whitney F119-PW-100 و F135 تجهیزمی باشند، Su-57 تا این مدت از دو موتور Saturn AL-41F1 (که پیش‌تر روی جنگنده قدیمی‌تر Su-35 Flanker نصب شده می بود) منفعت گیری می‌کند و چشم به راه تکمیل موتور پرقدرت Izdeliye 30 است. افزون بر این، سطح مقطع راداری Su-57 به گمان زیادً بزرگ‌تر از F-22 یا J-20 چینی است، بخشی به علت ورودی‌های هوای کمتر بهینه و خروجی‌های آشکار موتور، که کارکرد پنهانکاری آن را زیر سوال می‌برد.

مشکل دیگر، تعداد محدود این جنگنده‌ها است. تا بحال تنها نزدیک به دو دوجین نمونه تولیدی از این نوع داخل خدمت فعال شده‌اند. با وجود این محدودیت‌ها، Su-57 هم چنان تازه ترین جنگنده در ناوگان هواپیماهای روسیه به حساب می اید و نسبت به مدل‌های نسل چهارم قبل پیشرفتی قابل‌دقت محسوب می‌بشود.

۲- Sukhoi Su-35 Flanker

جنگنده سوخو Su-35 که در سال ۲۰۰۷ با معارفه نسخه‌های تازه «M» و «BM» رونمایی شد، گسترش یافتهترین و مدرن‌ترین گونه از خانواده جنگنده‌های Su-27 Flanker به حساب می اید. این هواپیما گرچه فاقد ویژگی‌های پنهانکاری نسل پنج است، اما در طبقه‌بندی رسمی به گفتن جنگنده‌ای از نسل «۴++» شناخته می‌بشود.

همانند دیگر مدل‌های فلنکر، Su-35 برای مانورپذیری بسیار طراحی شده و هم چنان از چابک‌ترین جنگنده‌های در حال خدمت در جهان است. این جنگنده با دو موتور توربوفن Saturn AL-41F1S با توان ترکیبی نزدیک به ۶۴ هزار پوند نیرو پرواز می‌کند و می‌تواند به سرعتی در نزدیک به ۲٫۲۵ ماخ در ارتفاع بالا دست یابد.

درز سند محرمانه مربوط به خرید ۴۸ فروند جنگنده سوخو-۳۵ روسی توسط ایران

نازل‌های بردار رانش آن، امکان انجام مانورهایی همانند «کبرای پوگاچف» را فراهم می‌کنند؛مانوری که هم در نبردهای هوایی و هم در نمایش‌های پروازی شهرت بسیاری دارد.

برای رهگیری اهداف در فواصل زیاد دور، Su-35 از رادار Irbis-E نوع PESA (آرایه اسکن الکترونیکی غیرفعال) منفعت می‌برد که محدوده شناسایی آن بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ کیلومتر است. این جنگنده می‌تواند مجموعه کامل موشک‌های هوابه‌هوای مدرن روسی را حمل کند، از جمله موشک مختصر‌برد R-73 (و جانشین آن K-74M)، موشک‌های بین‌برد خانواده R-77، و موشک زیاد دوربرد R-37M.

در نوک بال‌های آن نیز غلاف‌های جنگ الکترونیک Khibiny-M نصب شده‌اند. اگر دشمن بیشتر از حد نزدیک بشود، Su-35 هم چنان می‌تواند با روش سنتی نبرد تن به تن داخل درگیری بشود؛ با منفعت گیری از توپ خودکار ۳۰ میلی‌متری Gryazev-Shipunov GSh-301 با ۱۵۰ گلوله آماده شلیک.

اکنون بیشتر از ۱۰۰ فروند Su-35 در خدمت فعال می باشند و تعداد بیشتری نیز در خط تشکیل قرار دارند. در حالی که تشکیل Su-57 تا این مدت محدود است، Su-35 هم چنان ستون فقرات ناوگان جنگنده‌های روسیه محسوب می‌بشود.

۳- Sukhoi Su-30

هرچند ریشه طراحی Su-30 نزدیک به دو دهه پیش از Su-35 بازمی‌گردد (که آن را به یکی از نخستین نسخه‌های خانواده فلنکر تبدیل می‌کند) اما این مدل طی سال‌های تازه چندین برنامه نوسازی را پشت سر گذاشته است که حاصل آن مدل‌های SM و SM2 در دهه ۲۰۲۰ بوده‌اند.
همانند دیگر نسخه‌های بهبود‌یافته Su-27، جنگنده Su-30 از نظر ظاهری شباهت بسیاری به نسخه اورجینال دارد، اما تفاوت‌های فنی آن عمیق‌تر است. این هواپیما دارای کابین دو نفره است که یک خلبان و یک افسر سامانه تسلیحاتی را شامل شده و برای مأموریت‌های طویل طراحی شده است. برخی از نسخه‌های این جنگنده نیز دارای بالچه‌های جلو (کانارد) می باشند تا وزن اضافه را جبران کرده و کنترل ارتفاع در زوایای دعوا بالا را بهبود دهند.

Su-30 به گفتن یک جنگنده چندمنظوره واقعی طراحی شده و بر دوام و برد پرواز پافشاری دارد. دو موتور AL-31FP با توان هر یک ۲۷ هزار پوند پیشرانه، این هواپیما را به حداکثر شدت ۱٫۷۵ ماخ می‌رسانند. به لطف این موتورها و بدنه پهن‌تر (که فضای بیشتری برای سوخت فراهم می‌کند)، Su-30 می‌تواند تا بردی نزدیک به ۳,۰۰۰ کیلومتر و تا ارتفاع ۵۶ هزار فوتی پرواز کند.

لوله سوخت‌گیری هوایی جمع‌شونده و امکان منفعت گیری از مخازن سوخت خارجی نیز برد عملیاتی این جنگنده روسی را افزایش خواهند داد.

اگرچه تازه ترین مدل‌های SM2 به رادار Irbis-E تجهیزمی باشند، مدل‌های قدیمی‌تر از رادار N011 Bars (نوع PESA) منفعت گیری می‌کنند. با وجود این، Su-30 هم چنان قادر است اهداف بزرگ هوایی را تا فاصله نزدیک به ۴۰۰ کیلومتر شناسایی کند. روسیه این مدل را به‌طور گسترده به کشورهای دیگر صادر کرده و بسته به نیاز هر مشتری، تغییراتی در پیکربندی و سیستم‌های آن تشکیل می‌کند.

۴- Su-34 Fullback

با نام رمز «Fullback» از سوی ناتو، سوخو Su-34 به‌گفتن بمب‌افکن تاکتیکی مهم نیروی هوایی روسیه شناخته می‌بشود. این جنگنده-بمب‌افکن بعد از دهه‌ها تأخیر در گسترش (که از سال‌های پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی اغاز شد و تا سال‌ها بعد از آن ادامه یافت) سرانجام در سال ۲۰۱۴ داخل خدمت رسمی شد.

Su-34 ترکیبی از بدنه خانواده فلنکر با کابینی است که خلبان و افسر سامانه تسلیحاتی در کنار هم می‌نشینند، شبیه جنگنده Su-24 Fencer و بمب‌افکن Tu-22، که این هواپیما برای جایگزینی آن‌ها طراحی شده می بود.

دماغه کشیده و منقارمانند آن و این چنین دُم بلند با محفظه واحد کمکی نیرو (APU) به Su-34 ظاهری خاص و اردک‌همانند داده‌اند؛ از همین‌رو، در بین خدمه روسی با لقب «HellDuck» (اردک جهنمی) شناخته می‌بشود.

گرچه Su-34 توانایی نبرد هوایی با موشک‌های R-73 و R-77 را دارد، اما مأموریت مهم آن عملیات تهاجمی و ضربتی است. این جنگنده می‌تواند زیر ۱۲ پایلون خود طیف گسترده‌ای از تسلیحات را حمل کند؛ از جمله موشک‌های هوا‌به‌سطح Kh-59، موشک‌های ضد‌کشتی Kh-35 و P-800 Oniks، و موشک‌های ضد‌راداری Kh-31.

با وزن خالی نزدیک به ۲۲,۵۰۰ کیلوگرم، Su-34 سنگین‌ترین جنگنده روسی محسوب می‌بشود، و فضای زیاد تر آن اجازه نصب مخازن سوخت داخلی بزرگ‌تر را می‌دهد. نیروی پیشرانه آن توسط دو موتور AL-31FM1 فراهم می‌بشود که هرکدام نزدیک به ۳۰ هزار پوند پیشرانه تشکیل می‌کنند.

در دنیای جنگنده‌ها که افتفضا همیشه چالش است، Su-34 به خدمه خود امکاناتی لوکس می‌دهد: آن‌ها می‌توانند در میانه پرواز طویل مدت بایستند و حرکت کنند، غذا را در آشپزخانه گرم کنند، و حتی از لوله‌های مخصوص برای تخلیه فضولات منفعت گیری کنند قابلیتی نادر در هر هواپیمای رزمی.

۵- Mikoyan & Gurevich MiG-35 Fulcrum

میگ-۳۵ محصول دفتر طراحی «میکویان و گورویچ» است و با مقصد احیای علاقه بین‌المللی به مدل‌های قدیمی‌تر MiG-29 Fulcrum متعلق به دوران جنگ سرد گسترش یافت. در این مسیر نسخه‌هایی همانند MiG-29M و مدل دریایی MiG-29K معارفه شدند، اما مدرن‌ترین نسخه یعنی MiG-35 در نمایشگاه هوایی مسکو در سال ۲۰۱۷ رونمایی شد؛ نزدیک به ۴۰ سال بعد از نخستین پرواز فالکروم. شباهت این مدل به نسخه‌های قبل تنها به طراحی بدنه محدود می‌بشود و تقریباً همه سامانه‌های دیگر، نسل تازه می باشند.

در مدل تازه، رادارهای پالسی-داپلر N019 قدیمی کنار گذاشته شده‌اند و به جای آن‌ها، رادار Zhuk-ME از نوع PESA نصب شده است. این چنین رادار AESA مدل Zhuk-AE (نخستین رادار آرایه فازی فعال روسیه) به گفتن گزینه ارتقایی در دسترس است.

رادار Zhuk-AE قادر است اهداف را تا شعاع بیشتر از ۱۵۰ کیلومتری شناسایی کرده و هم‌زمان تا ۳۰ مقصد را رهگیری کند.

جت های جنگنده روسی از چه موتورهایی منفعت گیری می کنند؟

موتورهای RD-33MK هر یک ۱۹,۸۴۲ پوند پیشرانه تشکیل می‌کنند (نزدیک به ۷ درصد زیاد تر از مدل مهم RD-33) و همراه با افزایش ظرفیت سوخت داخلی به ۴,۸۰۰ لیتر، میگ-۳۵ می‌تواند به شدت ۲٫۲۵ ماخ، برد پروازی نزدیک به ۲,۰۰۰ کیلومتر، و سقف پرواز ۵۲,۰۰۰ فوتی دست یابد.

میگ-۳۵ دارای توانایی کامل چندمنظوره و آگاهی محیطی پیشرفته است، از جمله حسگرهای هوا‌به‌هوا، غلاف‌های لیزری مقصد‌گیری زمینی، پادهای جنگ الکترونیک Khibiny-M و سامانه مقصد‌گیری نصب‌شده روی کلاهخود خلبان.

با وجود این، این جنگنده موفق نشد نقش مهم خود را به گفتن پلتفرمی صادراتی ایفا کند؛ در نتیجه تنها شش فروند از آن در خدمت فعال باقی مانده‌اند و همه آن‌ها در اختیار نیروی هوایی روسیه می باشند.