عقب‌افتادگی ۴ تا ۶ ماهه در تخصیص ارز مواد اولیه دارو_کویر دانش

با وجود تأکید مسوولان بر تأمین داروهای استراتژیک، روال تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه دارویی با تأخیر ۴ تا ۶ ماهه روبه رو است؛ موضوعی که به‌حرف های کارشناسان صنعت دارو، می‌تواند زنجیره تولید دارو را مختل کند. اگرچه وزیر بهداشت طی روزهای اخیر چندین دفعه بر تأمین داروهای استراتژیک کشور تأکید کرده است، اما او مباحثه با فعالان صنعت داروسازی و واردکنندگان مواداولیه دارویی نشان می‌دهد چالش‌هایی در تأمین به‌موقع دارو وجود دارد؛ فعالان صنعت می‌گویند روال تخصیص ارز به صنعت دارو همچ نان با تأخیرهای چندماهه همراه است و همین مساله زنجیره تأمین مواد اولیه و تولید دارو را با چالش‌های  جدی  روبرو کرده  است.

    کمبود  دارو   و  تجهیزات  در ماه‌های آینده

عبداللهی اصل، مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو اخیرا در اظهاراتی صریح نسبت به وضعیت دارویی کشور در سال جاری ابراز نگرانی کرده و حرف های است: از مجموع ۳.۵ میلیارد دلار ارزی که از ابتدای سال وعده داده شده می بود به صنعت دارو و تجهیزات پزشکی تعلق یابد، پیش‌بینی ما این است که تا پایان سال تنها ۳ میلیارد دلار تأمین بشود، بر همین مبنا، گمان می‌دهیم در ماه‌های آینده با کمبود دارو و تجهیزات روبه رو شویم و حتی شرایط به‌گونه‌ای پیش برود که  در زمستان به‌جستوجو تأمین داروهایی همانند آنتی‌بیوتیک  برویم.

    تأخیرهای چندجانبه در تخصیص ارز دارو

به‌حرف های عبداللهی اصل، شرکت‌های تأمین‌کننده مواد اولیه و دارو، اکنون نزدیک به پنج ماه از دریافت ارز عقب مانده‌اند، این عقب‌ماندگی نتیجه مجموعه‌ای از عوامل است: 

    بانک مرکزی در تخصیص ارز به شرکت‌ها با تأخیر قابل‌توجهی  عمل  می‌کند.

    شرکت‌های خصوصی  برای  تأمین  نقدینگی و خرید ارز با مشکلات  ساختاری  روبرو می باشند.

    سازمان غذا و دارو نیز در توزیع سهمیه‌های ارزی به تولیدکنندگان و واردکنندگان ناچار به اولویت‌بندی است. 

از سوی دیگر، محدودیت‌های بین‌المللی و تحریم‌های مالی علتشده است حتی در مواردی که ارز تأمین شده است، انتقال پول به فروشندگان خارجی با دشواری و تأخیر انجام گیرد. به‌حرف های این مقام مسوول، این در حالی است که دارو رسماً در فهرست تحریم‌ها قرار ندارد، اما عملاً دادوستدهای مرتبط با حوزه دارو نیز تحت تأثیر فشارهای تحریمی و محدودیت‌های بانکی قرار گرفته است.

    نیازمند حمایت فوری دولت هستیم

آقامیری، یکی از واردکنندگان مواد اولیه دارویی به تسنیم او گفت: برای تولید دارو در کشور، واردکنندگان مواد اولیه نیازمند حمایت‌های جدی دولت می باشند، این حمایت‌ها می‌تواند به‌شکل تأمین ارز یا حتی تسهیلات ریالی باشد. اگر در زمینه نقدینگی کمک صورت بگیرد، چه در حوزه ارزی و چه ریالی، ما تلاش می‌کنیم که صنعت دارو تحت هیچ شرایطی دچار کمبود مواد اولیه نشود. این فعال صنعت دارو می‌افزاید: اگرچه در سه ماه اخیر روال تخصیص ارز نسبت به قبل بهبود یافته است، اما هم چنان ۳ تا ۴ ماه زمان ملزوم است تا ارز تخصیص داده بشود، در این فاصله، ما تلاش می‌کنیم وقفه‌های ایجادشده را به صنعت منتقل نکنیم و با منبع های محدود خود، روال تولید را ادامه دهیم، با این حال، منبع های مالی شرکت‌های خصوصی نامحدود نیست.

    ۴ تا ۶ ماه عقب‌افتادگی  در تخصیص  ارز   واردات مواد  اولیه   دارو

فرامرز اختراعی، رییس سندیکای تولیدکنندگان مواد شیمیایی، دارویی و بسته‌بندی در او مباحثه با خبرنگار تسنیم درمورد تأخیرهای حاضر در زمینه تخصیص ارز اظهار کرد: در زمان حاضر ارز ۲۸۵۰۰تومانی برای واردات مواد اولیه منفعت گیری می‌بشود. کل میزان ارزی که برای واردات مواد شیمیایی برای تولید مواد اولیه دارویی و همچنین مواد اولیه برای تولید داروها مصرف می‌بشود نزدیک به ۱۰۰ میلیون دلار است که با همین میزان، بیش از ۷۲ درصد قیمت نیازهای مواد اولیه کشور در داخل تولید می‌بشود، این رقم در مقایسه با نیاز ارزی سایر حوزه‌ها، بسیار ناچیز است. اگر این ارز به‌موقع تأمین بشود، قسمت بزرگی از مواد موثره دارویی کشور بدون مشکل فراهم خواهد شد.  وی درمورد فرآیند تخصیص ارز به واردات مواد اولیه دارویی افزود: شرکت‌های تولیدکننده مواد اولیه ثبت خواست انجام می‌دهند و ابتدا سازمان غذا و دارو آن را تأیید می‌کند، سپس خواست به بانک مرکزی ارسال می‌بشود تا تخصیص ارز صورت بگیرد؛  اکنون تأخیر در تخصیص ارزها گاهی تا ۶ ماه هم می‌رسد، در زمان حاضر، به‌طور متوسط نزدیک به ۴ ماه عقب‌افتادگی در تخصیص ارز وجود دارد، این مساله علتمی‌بشود بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده مواد اولیه و دارویی با مشکل روبه رو شوند. رییس سندیکای تولیدکنندگان مواد شیمیایی، دارویی و بسته‌بندی تأکید کرد: ما در کشور برای تولید مواد  موثره دارویی که ۷۲ درصد نیاز دارویی کشور را تأمین می‌کند تنها به ۱۰۰ میلیون دلار ارز نیاز داریم و در عین حال با تشدید تحریم‌ها، اندیشه اینکه خودکفا شویم باید قوی‌تر بشود؛ بر همین مبنا باید در حلقه‌های اولیه تولید دارو بیشتر سرمایه‌گذاری صورت پذیرد که به‌نظر می‌رسد این حوزه کمی مورد غفلت قرار گرفته است؛ یقیناً الآن نیز نسبت به کشورهای منطقه موقعیت بسیار مناسبی داریم، همچنین در حالی که در ایران ۷۲ درصد مواد موثره دارویی از نظر قیمت در داخل تولید می‌بشود در اروپا، نزدیک به ۷۰ درصد واردات و تنها ۳۰ درصد تولید داخلی وجود دارد بنابراین وضعیت ایران در قسمت خودکفایی بسیار مطلوب‌تر از بسیاری کشورهای گسترش‌یافته است اما به ‌طورکلی در شرایط بحرانی و تحریمی، سرمایه‌گذاری بر خودکفایی  دارویی از اهمیت مضاعف  برخوردار است.